سرپرستی کودکان بی سرپرست

از آنجا که پدیده‌هایی نظیر طلاق، اعتیاد و مشکلات اقتصادی نیز باعث از هم پاشیدن زندگی‌های مشترک و بی‌سرپرست یا بدسرپرست شدن تعداد زیادی از کودکان شده بود، چگونگی نگهداری و سرپرستی از آنها به یکی از دغدغه‌های اصلی دولت تبدیل شده و مسئولان به دنبال راه چاره‌ای برای آن بودند.
بر‌اساس قوانين قبلی، فقط زن و شوهرانی می‌توانستند کودکی را به فرزندی قبول کنند که خودشان صاحب فرزند نمی‌شدند یا اینکه باید مقیم ایران می‌بودند. همچنین کودکان بی‌سرپرست فقط به فرزندخواندگی سپرده می‌شدند اما طبق قانون جدید شرایط سهل‌تر و در عین حال محکم‌تر از قبل شده است. به گونه‌ای که در حال حاضر دختران مجرد، خانواده‌های دارای فرزند و ایرانیان مقیم خارج نیز می‌توانند از مزایای فرزندخواندگی برخوردار باشند.
بی‌تردید خانواده واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی رشد و تعالی است و به تجربه ثابت شده که کودک در محیط و فضای خانوادگی سالم، بهتر رشد کرده و تکامل و تعالی می‌یابد. بدیهی است فرزندانی که در محیطی خالی از عشق و با دلبستگی خانوادگی کمتر تربیت و بزرگ می‌شوند در معرض بحران‌های عاطفی و روحی بسیاری قرار خواهند داشت. برخی از کودکان از نعمت زندگی در کانون خانواده به دلایلی همانند فوت والدین، طلاق، حوادث و... بی‌بهره‌اند. این کودکان بر اساس قانون اساسی کشور می‌بایست توسط دولت‌ها مورد حمایت قرار گیرند. مراکز دولتی و غیر دولتی نمی‌توانند نقش خانواده اصلی را نزد این کودکان به طور کامل ایفا کنند. روند رو به رشد کودکان فاقد سرپرست مؤثر و با صلاحیت در مراکز نگهداری، طی سال‌های اخیر سیاستگذاران و برنامه ریزان حوزه اجتماعی را بر آن داشته تا در راستای تسهیل شرایط فرزندخواندگی و جلوگیری از رسوب آنان در مراکز نگهداری، اقدام به بازنگری و اصلاح قانون حمایت از حقوق کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرست کنند. در این راستا قانون حمایت از حقوق کودکان بی‌سرپرست و بد سرپرست، در سال 92 مورد بازنگری و تصویب قرار گرفت. در قانون جدید شرایط واگذاری فرزندان تحت‌سرپرستی سازمان بهزیستی نسبت به گذشته تسهیل شد. بدین ترتیب امید است با اجرای مطلوب قانون فعلی، کودکان بیشتری طعم شیرین زندگی در کانون گرم خانواده را بچشند.
طبق تعاریف: کودک، فردی است که سنش کمتر از 18 سال تمام است.
کودک بی‌سرپرست نیز کودکی است که بنا به دلایلی به طور دائم یا موقت از سرپرستی مؤثر و با صلاحیت محروم شده باشد.
فرزندخواندگی هم فرآیندی است که طی آن کودک، توسط یک زوج بدون فرزند یا دختر ازدواج نکرده یا زوج دارای فرزند، با حکم قضایی به طور دائمی به عنوان فرزند پذیرفته می‌شود.