همه فرزندان من

 وارد تونل بعدی می‌­شوم. انگار دربِ خانه «مملکت» خانم به رویِ من گشوده می­‌شود؛ نوری در تاریکی محضِ دهی در «دوردور» شهرستان لردگان. لبخند روی چهره پر مهرِ مادرِ هفت فرزند چنان کشیده و زیبا می‌­نشیند که یقین می­‌کنم پاکی سیرتِ صاحبانِ ابروانِ سیاه و چشمانِ تیره هیچ نشانی جز موهبتی خدادای نیست. کلماتِ نامفهوم او در بین صدایِ خنده­‌هایِ بچه­‌ها غرق می‌­شود و من در رویایِ ستاره‌­هایِ آسمانِ بالایِ سقفِ کوتاهِ سیاهی‌­زده از دودِ بخاری. اذان گذشته است. دستانم را به قنوت شُکر بلند می­‌کنم و از شادیِ روزیِ مبارکِ سالِ نحس و نکبت، شهادتینِ توبه می‌­خوانم. میزبان بی‌­تابم کرده است. نجوا می­‌کنم: «بیا که مسئله­‌ی بودن و نبودن نیست/ حدیث عهد و وفا می­‌رود، نبرد اینجاست/ بهار آن سوی دیوار ماند و باد خوشش/ هنوز با غم این برگ­‌های زرد اینجاست»

از تونل بیرون می­‌آیم. درختِ تنهایی به گاردریلِ سستِ کنارِ جاده تکیه داده است. مثلِ تکیه زنی تنها با سه یتیم به شوهری جدید در فرهنگی غریب. فرهنگ مردمانی به غایت، سخت و در نهایت، متعصب. مردمانی با مردانی آزاد برای بودن و زنانی در بند برای نبودن. خاطره‌­هایِ چند دقیقه بودن در خانه مملکت خانم و سه یتیم او آشکارتر از تصاویرِ اکنون در برابرِ چشمانم ظاهر می­‌شوند.

دست دراز می­‌کنم به استکانِ شیشه‌­ای ایرانی چایِ خوش­رنگِ لب­سوزِ زنی در آستانه سی سالگی. چهره مردی جوان و عاشق در رنگِ صورتی روسریِ دخترکی یتیم محو می­‌شود و ظرفِ نباتی را مقابلم می­‌بینم. می­‌دانست از تهران مهمان دارد و خود را چه زیبا برای من آراسته است. دخترک با تردید به رسمِ مهمان­‌نوازی لبخندی با تردید می­‌زند. نباتی برمی­‌دارم و قاشقی از داخلِ لیوانی آب. در میانِ همهمه و واژه­‌هایِ گُنگِ جمعِ گرمِ خانه 12 متری مملکتِ «مملکت» خانم از شمال به جنوب و از شرق به غرب مملکتم سفر می­‌کنم؛ از تولد بهاریِ زینب به دردِ بارداری پاییزی برای علی و غمِ مرگِ شوهری جوان در درگیریِ ایلیاتی با گریه‌­هایِ بلندِ بی­‌قراریِ فاطمه. قلبم آب می‌­شود به سرعتِ نشستنِ اشک بر گونه علی با بیانِ عبارتِ «مادر؛ قهرمان من» و شیرین شدن چایِ جگرسوز شبانه. این بار علی یاور یتیمان نیست، او تنها مردِ 10 ساله مادری است که برای حمایت از او بار دیگر ازدواج کرده است و غیرتِ مردانه‌­اش با حضور برادران ناتنی و پدر جدیدش در برابر پرسش‌­هایِ من اشک‌­هایی بر گونه‌هایش می­‌شود.

 دست دراز می­‌کنم تا برایِ خداحافظی در آغوش بگیرمش و نوروز را تبریک بگویم که جانمازِ کوچکِ دست­دوزِ صورتی­ رنگ را دخترکِ همسر جدید برایم پهن می­‌کند، اما چه حاجتی به وضو وقتی در اشک­‌هایِ علی غسل زیارت کرده‌­ام و دل را راهیِ قبله پدرِ همه یتیمان. قامت می­‌بندم نماز مغربی برای استغفار و نیایش. رکوع می‌­روم برای مردانگی پیداشده عصر گم­شدگی­مان و سجده می‌­کنم در برابرِ صداقتِ نگاهِ زنی یتیم‌­پرور. بغضم می‌­شکند. نگاه «حسین» گونه­‌هایم را آتش می­‌زند و قنوت می­‌گیرم؛ «پروردگارا! به پاکیِ سقفِ سیاه از زغالِ خانه یتیمان، به حرمتِ شادمانی چشمانِ امشب این زن، به مردانگی و غیرت جوانانه پدرناتنی علی، انسان بودن و انسان ماندن را به من بیاموز!»

سر به سجده آخر می‌­نهم و از هق­هق صدایم می­‌لرزد. دستان زینب به شانه‌­هایم می‌­نشیند و تاب نمی­‌آورم. درد در پای راستم آرام می­‌شود. بلند می­‌شوم و برای نخستین بار بدون وضو با دعای مستجاب، بندگان صالح خدا را  سلام می­‌کنم. راه در پیش است و من راه­‌جسته قدم برمی­‌دارم. کسی در من می­‌خواند: «به روزگار شبی بی­ سحر نخواهد ماند/ چو چشم باز کنی صبح شب‌­نورد اینجاست/ جدایی از زن و فرزند سایه جان! سهل است/ تو را زِ خویش جدا می­‌کنند، درد اینجاست»

 مریم پیمان