چگونه به ایتام و کودکان بی بضاعت کمک کنیم؟

بی‌تفاوتی و بی اعتنایی به جامعه، یک بیماری اجتماعی محسوب می‌شود که در این حالت افراد جامعه نسبت به سرنوشت مردمان نیازمند، ایتام، کودکان بی بضاعت و افراد دیگر بی‌تفاوت می‌شوند.

در مقابل آن اعتنای اجتماعی وجود دارد که احساس مسئولیت اجتماعی را در افراد جامعه ایجاد می کند و باعث می شود تا مردم در جهت کمک به ایتام و کودکان بی بضاعت و دیگر نیازمندان قدم های موثری بردارند.

جامعه‎‌ای که از سلامت و اعتنای اجتماعی برخوردار باشد، بسیاری از مشکلات اجتماعی‌اش به بهترین نحو قابل تحلیل و بررسی خواهد بود.

یکی از مهم‌ترین مسائل اجتماعی جامعه امروز ایتام و کمک به ایتام و کودکان بی بضاعت است. همانطور که قبلا گفتیم انجمن ها، سازمان های خیریه و موسسه خیریه کودکان بی سرپرست با هدف یاری رسانی و کمک به ایتام و کودکان بی بضاعت شکل گرفته اند.

هدف اصلی این موسسات خیریه تامین مایحتاج اولیه برای کمک به ایتام و کودکان بی بضاعتی است که در اثر اتفاقاتی نظیر زلزله، بیماری و ... نان آور خانواده شان را از دست داده اند و در حال حاضر هیچ منبع مالی برای گذران زندگی ندارند.

موسسات خیریه با کمک افراد داوطلبی که به اهداف موسسه خیریه معتقدند، اداره می شود. شما میتوانید برای کمک به ایتام و کودکان بی بضاعت به این مراکز مراجعه کنید.

یکی از راه های کمک به ایتام، همکاری با موسسات خیریه است که پیشتر در مقاله ای درباره اینکه همکاری با موسسه خیریه چه مزایایی برای داوطلب و موسسه خیریه دارد، صحبت کرده ایم میتوانید با مطالعه آن با راه های همکاری با موسسات خیریه و مزایای آن آشنا شوید.

یتیم کیست و از نظر عرف، شرع و حقوقی به چه کسانی ایتام گفته می شود؟

بیایید واژه یتیم را برای خودمان معنی‌کنیم. در فرهنگ ما واژه «یتیم» طیفی از معانی را به خود اختصاص داده است. یتیم در عرف به طفل صغیری گفته می‌شود که یکی از والدین خود را از دست داده باشد، یعنی اگر فرد بزرگسال باشد دیگر واژه یتیم به وی تعلق نمی‌گیرد.

از نظر شرع یتیم به کودکی می‌گویند که پدرش را از دست داده است و از دیدگاه حقوقی و قانونی، کودکی که فاقد ولی و قیم و سرپرست باشد یتیم نامیده می‌شود.

خدای تبارک و تعالی آن همه سفارش و تأکید درباره کمک به ایتام را به خاطر فقدان پدران آن‌ها فرموده است. کسی که حقوق آن‌ها را مراعات کند و آنان را گرامی بدارد خداوند نیز وی را (در پناه خود) مصون و گرامی خواهد داشت. یتیم از نظر لغوی از نعمت پدر محروم می‌شود. اما در واقعیت از دریافت بسیاری احساسات و عواطف انسانی، علاوه بر تمام مشکلات مادی و دنیوی که برای او پیش می‌آید، محروم شده است.

انسان موجودی لطیف، پر احساس و تشنه محبت به ویژه در دوران کودکی است به نحوی که اگر تمام وسایل و ابزارهای زندگیش از نظر مادی تأمین شود ولی از نظر عاطفی،نیازش به محبت دیدن و محبت کردنبرآورده نشود؛ هیچ تضمینی وجود ندارد تا درحال و آینده زندگی سالمی داشته باشد و چه بسا ممکن است دچار بحران‌های شخصیتی و اجتماعی شود.

پدر و مادر و افراد خانواده مهم‌ترین افراد جامعه برای ارائه محبت به کودکان می باشند، کانونی که ایتام از آن محرومند.

نقش جامعه در حمایت و کمک به ایتام چیست؟

بی‌شک عمده‌ترین نهاد دولتی در جهت ساماندهی طیف آسیب‌پذیر جامعه، سازمان بهزیستی است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، سازمان بهزیستی کشور از ادغام سازمان‌های خیریه و حمایتی که در این بخش فعالیت می‌کردند، آغاز به کار کرد.

جامعه در جهت حمایت و کمک به ایتام و کودکان بی بضاعت، سازمان‌ها و نهادهایی از جمله بهزیستی و کمیته امداد و موسسات خیریه را مکلف کرده که این کودکان را تحت حمایت خود قرار دهند و همچنین با ارائه آموزش‌های لازم از بروز آسیب‌های محتمل جلوگیری کنند. حضور نهاد‌ها و ارگان‌های دولتی و غیر دولتی که بخشی از وظایف آنها در ارتباط با ایتام تعریف شده از جمله کمیته امداد، بهزیستی و ... و همچنین رشد چشم‌گیر موسسات خیریه مردم ‌نهاد در کشور نوید برداشتن گامی موثر در حمایت و کمک به ایتام و کودکان بی بضاعت است.

افراد جامعه نیز می توانند با همکاری با موسسات خیریه از طریق کمک های نقدی، غیر نقدی، تکفل ایتام،کمک های داوطلبانه و ... به جامعه در حمایت و کمک به ایتام و کمک به کودکان بی بضاعت گام های موثر و رضایت بخشی بردارند.

امّا سؤال اصلی که در این میان باید به آن توجه کرد این است که این مراکز فعالیت‌های خود را بر روی کدام یک از ابعاد مطرح شده متمرکز کرده‌اند؟

به طور کلی نیاز های انسان شامل چند دسته کلی از قبیل نیاز های فیزیولوژیکی، نیاز به امنیت، نیازهای اجتماعی، نیاز به احترام و نیاز به خود شکوفایی قرار می گیرد و افراد نیازمند مانند ایتام و کودکان بی بضاعت افرادی هستند که در تامین نیازهای فیزیولوژیکی خود ناتوانند.

بنابراین در وهله اول باید با کمک به ایتام و کودکان بی بضاعت در تامین خوراک، پوشاک و مسکن از آنها حمایت کرد و در قدم بعدی باید به این افراد کمک کرد تا شرایط خانوادگی بهتری داشته باشند و حس آرامش و امنیت را برای این عزیزان با حمایت و محبت به وجود آورد. در کنار این موارد با کمک به آموزش افراد و داشتن زندگی بهتر می توان بخشی از نیازهای اجتماعی آنان را برطرف نمود و با توانمند سازی این عزیزان زندگی بهتری را برای آنها به ارمغان آورد.

سرپرستی و تکفل ایتام

روانشناسان معتقدندکمک نکردن و حمایت از ایتام، علاوه بر آسیب های فردی برای آنان، پیامدها و معضلات اجتماعی بسیاری برای جامعه دارد. به همین جهت روانشناسان و متخصصان امر، سرپرستی ایتام و تکفل ایتام را به عنوان یک راه حل اساسی در برخورداری از جامعه ای سالم پیشنهاد می دهند.

گذشته از برآورده کردن نیازهای مادی، کمک به ایتام و کودکان بی بضاعت از نظر عاطفی بسیار مورد توجه قرار دارد. بسیاری از خیرین در این راستا، با تکفل ایتام، کودکان یتیم را به فرزندخواندگی قبول می کنند و مهر و عاطفه‌ای که کودکان از دست داده‌اند را به آن‌ها باز می‌گردانند. اما این امکان برای همه خیرین و نیکوکاران وجود ندارد که به این شکل نیت خیر خود برای کمک به ایتام را به عرصه عمل برسانند. از این رو موسسات خیریه بسیاری در این زمینه دست به کار شده و از هر آن‌چه می‌توانند برای کمک به ایتام دریغ نمی‌کنند. البته توجه به این نکته ضروری است که در خیریه ها باید فضایی ایجاد شود که ایتام و کودکان بی بضاعت در آن، احساس و عواطفِ از دست رفته خود را به خوبی بازیابی کنند.

با شرایط موجود و اوضاع نامناسب اقتصادی، خیرین نیکوکار و افرادی که از لحاظ مالی و معنوی توانایی سرپرستی ایتام را دارند، می توانند با قبول فرزند خواندگی ایتام، بهترین و بالاترین کمک را به آنها کنند.

همچنین خیرینی که این توانایی را ندارند می توانند با قبول تکفل ایتام، به صورت محدود و یا نامحدود ایتام را مورد حمایت مالی خود قرار داده و به صورت ماهیانه مبالغی را به حساب آنان واریز نمایند و در ایام خاصی از سال، مانند اعیاد برای آنان هدایایی تهیه کرده و با هماهنگی موسسه خیریه و سازمان بهزیستی به دیدار آنان بروند تا از این طریق نیاز های عاطفی ایتام نیز تامین گشته و خوشحال شوند. حمایت از ایتام و نیکوکاری فواید فراوانی از جمله تزکیه نفس و رضایت خداوند را در پی دارد و افرادی که رضایت خداوند را هدف فعالیت های خود قرار می دهند، رضایت قلبی و آرامش روانی ناشی از یاری دیگران را برای خویش به ارمغان می آورند.