بازخوانی یکی از مهم ترین آرمانهای امام خمینی(ره) به مناسبت دهه فجر

یکی از اقدامات حضرت امام خمینی(س) آن بود که ادبیات قرآن را وارد فرهنگ عمومی مردم کرد و از این رو می توان گفت که؛ ادبیات انقلابی امام، ادبیات قرآنی بود. یکی از این واژه های قرانی، واژه مستضعفان بود که امام همواره بر آن تأکید داشت. صف آرایی مستکبران در مقابل مستضعفان، تقابل عدل و ظلم و رویارویی محرومان و چپاولگران، همواره در کلام و پیام امام موج می زد. از این مهم تر، عملکرد امام خمینی(س) بود که علاوه بر زبان، با قلم و قدم و با تمام توان، در خدمت مستضعفان و محرومان بود و مبارزه با ظلم و ظالم و مستکبران را خط مشی اصولی خود قرار داده بود.

به بیان دیگر یکی از ویژگی های امام خمینی(س) روحیه استکبارستیزی و حمایت از مستضعفان در سرتاسر جهان بود. آن فرزانه دوران، حکومت را وسیله ای برای تحقق عدالت می دانست و معتقد بود تحقق عدالت بدون سرکوب کردن مستکبران و چپاولگران میسّر نخواهد بود. به همین دلیل، فضای کشور، فضای حمایت از مستضعفان و مبارزه علیه مستکبران بود.  همچنین در حکومتی که خورشید دوازدهم، حضرت ولی عصر(عج) آن را بنیان گذاری می کند، زمام امور در دست طبقات صالح جامعه می باشد. در این نظام مقدس و الهی، طبقه اشراف و مستکبران که همیشه بر اثر خصلت برتری جویی و سلطه طلبی در برابر قیام های الهی پیامبران و اولیای دین ایستاده و از پذیریش عدل در جامعه خودداری کرده اند، هیچ گونه جایگاهی نخواهند داشت.

حضرت امام خمینی(س) چنین می فرمایند: « چه مبارک است میلاد بزرگ شخصیتى که بر پاکننده عدالتى است که بعثت انبیا- علیهم السلام- براى آن بود. و چه مبارک است زادروز ابرمردى که جهان را از شرّ ستمگران و دغلبازان تطهیر مى‏نماید و زمین را پس از آنکه ظلم و جور آن را فرا گرفته پر از عدل و داد مى‏نماید و مستکبران جهان را سرکوب و مستضعفان جهان را وارثان ارض مى‏نماید. و چه مسعود و مبارک است روزى که جهان از دغلبازیها و فتنه‏انگیزیها پاک شود و حکومت عدل الهى بر سراسر گیتى گسترش یابد و منافقان و حیله گران از صحنه خارج شوند و پرچم عدالت و رحمت حق تعالى بر بسیط زمین افراشته گردد و تنها قانون عدل اسلامى بر بشریت حاکم شود و کاخهاى ستم و کنگره‏هاى بیداد فرو ریزد.» (صحیفه امام، ج‏14، ص: 472)

در همین زمینه باید گفت که یکی از شعارهای اصلی و اولیه انقلاب اسلامی حمایت از مستضعفان است و جمهوری اسلامی به سبب دفاع از همین شعار قرآنی، فشارهای سیاسی فراوانی را از سوی استکبار در طول سالیان متمادی تحمل نموده است. اقدامات دشمنان هنگامی مؤثر خواهد بود که انقلاب اسلامی از درون دچار تردید شود و جریان توفنده ای که امام خمینی(س) در همه زمینه ها برای تقویت مستضعفان در برابر مستکبران به راه انداخت، پشتوانه خود را از دست بدهد.

رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی در تمامی عمر گرانمایه خود همواره بر رسیدگی به وضعیت مستضعفان و محرومان جامعه و رفع مشکلات آنان تاکید داشتند و احقاق حقوق این طبقه و برقراری عدالت اجتماعی از دغدغه های همیشگی آن امام بزرگوار بود.

امام بارها تاکید فرمودند: «گمان نمى‏کنم عبادتى بالاتر از خدمت به محرومین وجود داشته باشد.» (صحیفه امام، ج‏20، ص: 342) همچنین امام راحل(س) همواره از پابرهنه‌ها و زاغه نشینان به عنوان «ولی نعمت» یاد می کردند و خواهان خدمت گزاری بیشتر به آنها بودند. ایشان در سخنانی نغز و زیبا در این‌باره فرمودند: «به مستضعفان و مستمندان و زاغه ‏نشینان که ولى نعمت ما هستند خدمت کنید.» (صحیفه امام، ج‏18، ص: 38)

درک عمیق و حس دلسوزی  بی‌مثال معمار بزرگ انقلاب نسبت به طبقه محروم و مستضعف به اندازه ای بود که نه تنها برای ایرانیان، بلکه برای محرومان و مستضعفان سایر کشورها نیز به عنوان یک حامی بزرگ شناخته شده اند.

از نظر امام، پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مرهون تلاش طبقات پایین اجتماع یعنی همان مستضعفین است و طبقات بالا کاری نکرده اند:

«شما این انقلاب را به ثمر رساندید و گروههایى که در سرتاسر این کشور این انقلاب را به ثمر رساندند، همان زن و مرد محروم [بودند] و همانهایى که مستضعف هستند و کاخ‏نشینها آنها را استضعاف مى‏کنند و اینها ثابت کردند که کاخ‏نشینها هستند که ضعیفند و پوسیده‏اند و براى این ملت هیچ کارى نکرده‏اند و نخواهند کرد » (صحیفه امام، ج‏14، ص: 261)

این طبقات تا آخرین قدم به عنوان نیروهای وفادار به مبارزه و گردانندگان و بر پا دارندگان واقعی انقلاب ها محسوب می شوند و خط اصولی جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی، خط دفاع از مستضعفین و احقاق حقوق فقرا در جوامع بشری است.

«تنها آنهایى تا آخر خط با ما هستند که درد فقر و محرومیت و استضعاف را چشیده باشند. فقرا و متدینین بى‏بضاعت گردانندگان و برپادارندگان واقعى انقلابها هستند. ما باید تمام تلاشمان را بنماییم تا به هر صورتى که ممکن است خط اصولى دفاع از مستضعفین را حفظ کنیم‏... ما براى احقاق حقوق فقرا در جوامع بشرى تا آخرین قطره خون دفاع خواهیم کرد.» (صحیفه امام، ج‏21، ص: 86 و 87)

«بار سنگین انقلاب اسلامی و جمهوری اسلامی بر دوش قشر مستضعف است و همین گروه هستند که در جبهه و پشت جبهه فداکاری می کنند و نه طبقات بالا: «شما باید توجهتان به این توده‏هاى مستضعفى که با زحمت خودشان و رنج خودشان الآن در جبهه‏ها مشغول فداکارى هستند که خداوند تأییدشان کند و در پشت جبهه هم مشغول فداکارى هستند و مستضعف‏اند، آن بالاها اینها را ضعیف مى‏شمارند و مى‏شمردند... برای اینها کار کنید.» (صحیفه امام، ج ‏15، ص: 75)

«با توجه به اینکه بار سنگین انقلاب بر دوش قشر مستضعف است... وظیفه داریم فعالیت و توجه را به نواحى محروم، خصوصاً جنوب شهر، که در رژیم گذشته توجهى به آنها نشده، معطوف کنیم.» (صحیفه امام، ج‏15، ص: 273)

بی تردید مهم ترین هدف امام خمینی(س) در مبارزات، سرنگونی رژیم شاهنشاهی و اقامه حکومت اسلامی بود که با ایثار و جهاد مردم به پیروزی رسید. ولی امام به خوبی می دانست که حکومت وسیله است نه هدف. هدف امام فقط این نبود که حاکمانی بروند و حاکمانی دیگر جایگزین آنان شوند. بلکه عقیده داشت با استحکام نظام اسلامی و اجرای کامل و همه جانبه احکام و قوانین دین، مشکلات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و اخلاقی مردم حل می شود و سعادت دنیا و آخرت آنان تأمین می گردد. بنابراین، امام در تأسیس حکومت اسلامی اهدافی را تعقیب می کرد که تحقق آن ها را از آثار اجرای کامل احکام و قوانین اسلام می دانست. در طول مبارزات نیز گاه گاه بدین مطلب اشاره می کرد.

یکی از مهم ترین آرمان های امام خمینی(س) تحقق عدالت اجتماعی، کم شدن فاصله طبقاتی، رفع تبعیضات ظالمانه، حمایت از محرومان و فقر ستیزی بود. از بررسی سخنرانی ها، پیام ها، توصیه های امام استفاده می شود که مسئله رفع ِتبعیض و فقر ستیزی یکی از اهداف بزرگ او بوده که همواره بدان تأکید داشت. آن بزرگوار به قدری در این باره سخن می گفت که به عنوان پناهگاه مستضعفان و پابرهنه ها شناخته شد. کسانی که دوران صدر پیروزی انقلاب را درک کرده اند و سخنان و موضع گیری های امام خمینی و دیگر مسئولان نظام را شنیده اند به خوبی می دانند که حمایت از محرومان و مستضعفان یکی از مهم ترین و پر جاذبه ترین شعارهای انقلابیون و مورد تأکید رهبر کبیر انقلاب بود.

خدمت به مستضعفان به مستضعفان و تهی دستان، در بیشتر جوامع و حکومت ها، کمتر توجه می شود، در حالی که حمایت از محرومان، در رأس برنامه های حکومتی اهل بیت علیهم السلام بود. حضرت امام خمینی(س) نیز به پیروی از سیره اهل بیت علیهم السلام ، توجه و رسیدگی کردن به محرومان جامعه را از وظایف مهم مسئولان می شمرد و همیشه تأکید می کرد که جهت گیری انقلاب و نظام اسلامی، ارزش گذاری به حمایت از محرومان باشد. ایشان خطاب به اعضای شورای نگهبان می فرماید: «شما بیایید احکام الهى را اجرا کنید. باید قوانین وضع بشود که حقوق محرومین و فقرا به آنها بازگردانده شود، این وظیفه شماست.» (صحیفه امام، ج ‏14، ص: 304)

امام خمینی(س) به خوبی آگاه بود که اگر قشر محروم جامعه، از انقلاب و نظام اسلامی سرخورده شوند، میدان برای زراندوزان بی درد و نامهربان باز خواهد شد و در نتیجه، مردم در تنگناهای اقتصادی قرار خواهند گرفت. بر این اساس تأکید داشتند:

«ما باید براى پیشبرد اهداف و منافع ملت محروم ایران برنامه‏ریزى کنیم. ما باید در ارتباط با مردم جهان و رسیدگى به مشکلات و مسائل مسلمانان و حمایت از مبارزان و گرسنگان و محرومان با تمام وجود تلاش نماییم‏...» (صحیفه امام، ج‏21، ص: 91)

و در جای دیگر می فرمایند: «خدا نیاورد آن روزى را که سیاست ما و سیاست مسئولین کشور ما پشت کردن به دفاع از محرومین و رو آوردن به حمایت از سرمایه دارها گردد و اغنیا و ثروتمندان از اعتبار و عنایت بیشترى برخوردار شوند. معاذ اللَّه که این با سیره و روش انبیا و امیر المؤمنین و ائمه معصومین- علیهم السلام- سازگار نیست.» (صحیفه امام، ج‏20، ص: 341)

امام خمینی(س) در خصوص ِانتخاب کارگزاران و مسئولان نظام اسلامی در تصدی پست های مختلف، نیز توصیه هایی داشتند که در این خصوص می فرمایند: «ثروتمندان هر گز به خاطر تمکن مالى خود نباید در حکومت و حکمرانان و اداره کنندگان کشور اسلامى نفوذ کنند و مال و ثروت خود را به بهانه فخرفروشى و مباهات قرار بدهند و به فقرا و مستمندان و زحمتکشان، افکار و خواسته‏هاى خود را تحمیل کنند.» (صحیفه امام، ج‏20، ص: 340)‏