مبارزه با فقر یا کمک به فقیران

به گزارش روابط عمومی موسسه خیریه عترت بوتراب به نقل از خبرگزاری حوزه، مراسم افتتاح همایش «محرم و خیر جمعی» که با قرائت پیام حضرت آیت الله جوادی آملی و با حضور وزیر کار و رفاه اجتماعی،  موسسات خیریه و همکاران وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار شد. متن پیام معظم له  بدین شرح است:

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمد لله رب العالمین و صلی الله علی جمیع الأنبیاء و المرسلین و الأئمة الهداة المهدیین و فاطمة الزهراء سیدة نساء العالمین و الملائکة المقربین بهم نتولّی و من أعدائهم نتبرّء الی الله.

محور سخن جریان عاشورا و خیر جمعی و جهانی است. سالار شهیدان حسین بن علی بن ابیطالب(علیه أفضل صلوات المصلّین) که خود قرآن ناطق است و جان پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است که فرمود: «حُسَیْنٌ مِنِّی»[1] همانند قرآن کریم در سه منطقه پیام دارد و منطقه نفوذ عاشورا در سه قلمرو است، زیرا منطقه نفوذ قرآن کریم در سه منطقه است. منطقه اوّل دایره اسلام و مسلمان‌هاست که بهره‌های فراوانی جامعه اسلامی از نهضت جهانی حسین بن علی(سلام الله علیهما) برد و می‌برد. قلمرو دوم منطقه توحیدی است، اعم از مسلمان‌ها، مسیحی‌ها، کلیمی‌ها، زرتشتی‌ها و سایر فِرق اسلامی که خدا را و وحی و نبوت را قبول دارند، آنها همانند اینکه از قرآن بهره‌های خاص خود را می‌برند، از نهضت عاشورای حسینی(سلام الله علیه) فیض مخصوص خود را در نظر دارند. منطقه سوم منطقه بین‌المللی و جهان انسانیت است، اعم از ملحد و موحّد، مشرک و موحّد، مسیحی و کلیمی و مسلمان و مانند آن.این سه منطقه را نهضت عاشورای حسینی(سلام الله علیه) تأمین کرد، چه اینکه قرآن کریم همین سه منطقه را تأمین می‌کند. بخشی از آیات قرآن کریم مربوط به حوزه اسلامی است که ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا﴾،[2] چنین بکنید و چنان نکنید! بخشی مربوط به منطقه توحیدی است؛ نظیر ﴿یَا أَهْلَ الْکِتَابِ﴾،[3] ﴿یا أَیُّهَا الَّذینَ أُوتُوا الْکِتابَ﴾[4] و مانند آن که در «مباهله» و غیر «مباهله» این بخش مطرح شد که آن اصول مشترک بین ادیان؛ یعنی توحید، نبوّت عام و مسئله معاد.

بخش سوم که قرآن کریم مطرح کرده است، با جامعه انسانی کار دارد، با ﴿یا أَیُّهَا النَّاسُ﴾[5] کار دارد؛ خواه ملحد، خواه مشرک، خواه موحّد، خواه کلیمی، خواه مسیحی، خواه زرتشتی و خواه مؤمن. آن روابط انسانی را ذات اقدس الهی در مواردی نظیر آیات هفت و هشت سوره مبارکه «ممتحنه» بیان کرده است، فرمود کفاری که نه بیراهه رفتند نه راه شما را بستند، نه آزارتان کردند نه تحریمتان کردند نه در ایذای شما شرکت داشتند، خدا نهی نمی‌کند که مبادا با اینها رابطه برقرار کنید، ﴿لَمْ یُقاتِلُوکُمْ فِی الدِّینِ﴾[6] که این در قانون اساسی ما هم آمده است.

بنابراین قرآن هم وظیفه مؤمنان را مشخص کرد، هم وظیفه موحّدان اعم از مسلمان‌ها و مسیحی‌ها و مانند آن را مشخص کرد، هم وظیفه انسان‌ها را با هم. آنجا که دارد: ﴿یا أَیُّهَا النَّاسُ﴾، خطاب جهانی است. سالار شهیدان(سلام الله علیه) که قرآن متحرّک و قرآن ناطق است، هم با اصحاب خاص خود پیمان توحیدی و وحی و نبوت ولوی و نبوی بسته است، هم مسیحی‌ها و غیر مسیحی‌ها را راهنمایی کرده است، آن راهب را و آن افرادی که در کِسوت رهبانیت مسیحی بودند هدایت کرده است و هم یک پیام جهانی تا روز قیامت دارد و آن این است که انسان نه ظلم بکند و نه زیر بار ظلم برود. این ﴿لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ﴾،[7] یک پیام جهانی انسانی است. اگر خِیر جمعی هست، اگر نذورات هست، اگر خِیری از یک ملحد یا مشرکی در ایام عاشورا دیده می‌شود، اگر نذری از ترسا و یهود دیده می‌شود، همگی در این راستاست که ﴿لا تَظْلِمُونَ وَ لا تُظْلَمُونَ﴾. پیام قرآن کریم این است؛ نه ستم بکنید، نه زیر بار ستم بروید. این اختصاصی به حوزه اوّل یا دوم ندارد.

در جریان کربلا سالار شهیدان گاهی خطاب می‌کرد: «یا اهل کوفه»! گاهی به اصحاب خطاب می‌کرد، گاهی می‌فرمود: «یا ایها الناس». این «یا ایها الناس» پیام جهانی سالار شهیدان را به همراه دارد. انسان یک سلسله خِیراتی را در رهگذر انسانیت خود انجام می‌دهد، ولو مبادی عالیه را هم نپذیرد، اما مبادی وُسطی و نازل، سهمی در بهره‌برداری انسان از آنها دارد، یا بهره‌رسانی دارد و این هیچ استبعادی ندارد که برکت حسین بن علی و برکت نهضت عاشورا یک خیر دنیایی و مادی هم به آن ملحد و مشرک و به آن ترسا و یهودی و مانند آن برساند. یک عده دارد که ﴿وَ مِنْهُمْ مَنْ یَقُولُ رَبَّنا آتِنا فِی الدُّنْیا﴾[8] اینها را هم ممکن است خدای سبحان خِیری به آنها برساند، گرچه ﴿وَ ما لَهُ فِی الْآخِرَةِ مِنْ خَلاقٍ﴾؛[9] خلاق و نصیب و بهره اخروی ندارند؛ اما فیض دنیوی اینها قطع نمی‌شود. مبارزه با ستم، محبوب هر انسانی است؛ چه ملحد چه مشرک و چه موحّد. زیر بار ستم نرفتن و آزاد زندگی کردن، محبوب هر انسان است؛ لذا در قتلگاه پیام منطقه سوم را داد. اگر در ظهر عاشورا نماز خواند، عده‌ای هم به او اقتدا کردند که این مخصوص حوزه اسلامی است و اگر با سرش راهبِ دیرنشین را هدایت کرده است، با آن بدن قطعه قطعه شده‌اش در قتلگاه این پیام را به جهان انسانیت داد ولو مشرک! ولو کمونیسم! «إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ دِینٌ وَ کُنْتُمْ لَا تَخَافُونَ الْمَعَادَ فَکُونُوا أَحْرَاراً فِی دُنْیَاکُمْ»؛[10] این دستور حسین بن علی است. این پیام قتلگاه است. این پیام آخرین لحظات حسین بن علی است که شما این منطقه سوم را حفظ کنید، منطقه انسانیت. اگر این چند میلیاردی که فعلاً روی زمین زندگی می‌کنند همین پیام گودال کربلا را بشنوند که به کسی ستم نکنند، جامعه گرفتار این جنگ‌ها نمی‌شود. این کارخانه‌های اسلحه‌سازی چند شیفته کار نمی‌کنند. این دستور دین است، اینها کسانی‌اند که لبان مطهّرشان معصوم است، اینها مثل پیغمبر هستند، جانشین پیغمبر هستند؛ منتها وجود مبارک پیغمبر(علیه أفضل صلوات المصلین) وحی را مستقیماً می‌گیرد بعد به اینها منتقل می‌شود، اینها هم از الهام‌های الهی برخوردار هستند، اینها در همان مکتب ﴿ما یَنْطِقُ عَنِ الْهَوی﴾[11] را یاد گرفتند، این سخن معصوم است که «إِنْ لَمْ یَکُنْ لَکُمْ دِینٌ وَ کُنْتُمْ لَا تَخَافُونَ الْمَعَادَ فَکُونُوا أَحْرَاراً فِی دُنْیَاکُمْ».

با فقر مبارزه کردن حرف حسین بن علی است، نه فقیر را کمک کردن! فقیر را کمک کردن حرف عاطفی است، فقر را از بین بردن حرف عقلانی است. به مظلوم کمک کردن حرف عاطفی است، ظلم نکردن حرف عقلی است. سالار شهیدان پیام منطقه سوم او در گودال قتلگاه این است: اگر دین ندارید دستورهایی که خدا به انسان از آن جهت که انسان است می‌دهد و از رهگذر وحی و الهام طبیعی به درون انسان که ﴿فَأَلْهَمَها فُجُورَها وَ تَقْواها﴾[12] فهماند، فرمود اگر کافر هستید، کمونیست هستید، مشرک هستید، ملحد هستید، نه زیر بار ستم بروید و نه به کسی ستم بکنید. با فقر مبارزه کنید، با بردگی مبارزه کنید، با ستم مبارزه کنید، با بدعهدی مبارزه کنید، با اختلاف مبارزه کنید، با نفاق مبارزه کنید، این پیام سالار شهیدان است. اگر می‌بینید نذورات در ایام عاشورا از هر کنار و گوشه و کوی و برزن مشهود است برای پیام حسین بن علی است. البته قرآن کریم از ﴿یا أَیُّهَا النَّاسُ﴾ پیامش شروع می‌شود، به ﴿یَا أَهْلَ الْکِتَابِ﴾، به ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا﴾، بعد ﴿یا أُولِی الْأَلْبابِ﴾،[13] بعد ﴿یا أُولِی الْأَبْصارِ﴾،[14] اینها ختم می‌شود، تا پایانش به ﴿یَا أَیُّهَا الرَّسُولُ﴾،[15] ﴿یا أَیُّهَا الرُّسُلُ﴾،[16] ﴿یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ﴾،[17] آن قله پیام و ندای الهی است که به وجود مبارک پیغمبر(علیه أفضل صلوات المصلین) دارد ﴿یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ﴾. بعد به سلسله انبیا ﴿یا أَیُّهَا الرُّسُلُ﴾، بعد به مؤمنین ﴿یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا﴾، بعد به خواص ﴿یا أُولِی الْأَبْصارِ﴾، به خواص ﴿یا أُولِی الْأَلْبابِ﴾ و مانند آن.

بنابراین همان طوری که در سفره طبیعیِ خدا بر این سفره همگان نشسته‌اند هیچ کس محروم نیست، در سفره وحیانی الهی هم همگان می‌توانند بنشینند و هیچ کس محروم نیست و آن پیام گودال سالار شهیدان پیام انسانی است که اگر خِیری از دست شما رسید، این خرد جمعی، این خِیر جمعی، این تعاون جمعی، این کار جمعی را گرامی بدارید تا هیچ کس گرسنه نماند، تا هیچ کس تشنه نماند، تا هیچ کس به زندان نرود، تا هیچ کس معتاد نشود، تا هیچ کس تکدّی نکند و مانند آن.

«السَّلَامُ عَلَی الْحُسَیْنِ وَ عَلَی عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ وَ عَلَی أَوْلَادِ الْحُسَیْنِ وَ عَلَی أَصْحَابِ الْحُسَیْن‏، اَلسَّلامُ عَلَیکُم جَمِیعاً وَ رَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ»

95/7/18

[1]. کامل الزیارت، ص52.

[2]. سوره حج، آیه77.

[3]. سوره آل عمران، آیه64.

[4]. سوره نساء، آیه47.

[5]. سوره نساء، آیه170.

[6]. سوره ممتحنه، آیه8.

[7]. سوره بقره، آیه279.

[8]. سوره بقره، آیه201.

[9]. سوره بقره، آیه200.

[10]. اللهوف علی قتلی الطفوف، ص120.

[11]. سوره نجم, آیه3.

[12]. سوره شمس, آیه8.

[13] . سوره مائده، آیه100.

[14] . سوره حشر، آیه2.

[15]. سوره مائده, آیه41.

[16]. سوره مؤمنون, آیه51.

[17]. سوره انفال, آیه64.