از چوپانی تا اختراع نخستین قلب مصنوعی

به گزارش روابط عمومی خیریه عترت بوتراب، پروفسور توفیق موسیوند متولد ١٣١۵ در روستای ورکانه همدان است. او تا سن 14سالگی برای کمک به خانواده‌اش چوپانی کرده و هر روز مسیر طولانی ورکانه تا همدان را برای تحصیل می‌پیمود، اما تلاش و پشتکار موجب شد تا همین کودک روستایی به عنوان دانشمند برتر جهان شناخته شده و نام ورکانه را به عنوان روستایی نخبه‌پرور ثبت کند.

اشتیاق توفیق موسیوند به آموختن، او را در ابتدا به دانشگاه تهران و سپس با بورسیه‌ای که به دست آورد به دانشگاه آلبرتای کانادا راهی ساخت. سال‌های ابتدایی زندگی در کانادا برای دکتر موسیوند بسیارسخت و طاقت‌فرسا بود. وی علاوه بر یادگیری زبان و تحصیل در طول روز و در شب هنگام حتی مجبور به کار به عنوان یک ظرف‌شور بود. توفیق موسیوند پس از فارغ‌التحصیل شدن در رشته‌های مدیریت و مهندسی مکانیک با دختری کانادایی ازدواج کرده و در دهه ۱۹۷۰ سمت‌های متعددی را به عنوان یک مهندس برعهده داشت.

پروفسور موسیوند چند سال بعد با همسر و دو پسرش به کلیولند در اوهایو نقل مکان کرده و روح سرکش و پرسشگرش، وی را برای یافتن راهکارهای جدید علمی پزشکی به دانشگاه بازگرداند. تلفیق شگفت انگیز علم مهندسی و پزشکی به وی کمک کرد تا به دانش نوینی در زمینه اعضای مصنوعی دست یافته و نخستین قلب مصنوعی انسان را اختراع کند. او در دانشگاه آکرون و کالج پزشکی شمال‌ شرقی دانشگاه به تحصیل پزشکی پرداخت و دکتر ویلبرت کئون از انستیتو قلب پس از 3 سال کار پروفسور موسیوند در کلینیک کلیولند اوتاوا از او درخواست کرد تا سرپرستی تیم قلب مصنوعی این انستیتو را برعهده گیرد.

اختراعات برجسته و ایجاد شغل در کانادا

پرفسور توفیق توانست با جدیدترین فناوری‌های علمی، قلب مصنوعی ساخت خود را به بهترین سطح استاندارد آینده جهان برساند. وی سپس ریاست بسیاری از هیأت‌های علمی و تخصصی و سمت استادی رشته‌های جراحی و مهندسی در دانشگاه‌های اوتاوا و کارلتون را برعهده گرفت. فعالیت‌های تحقیقاتی او موجب ایجاد سالیانه هزار شغل در کانادا و بیش از ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری خارجی در 10 سال گذشته شده است.

دکتر موسیوند اختراعات بسیاری را به ثبت رسانده که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از: قلب مصنوعی کنترل از راه دور که پس از قرار گرفتن در بدن بیمار می‌توان از طریق ماهواره، اینترنت و تلفن از وضعیت آن و همچنین وضعیت سلامت بیمار آگاه شد و امکان ارسال برق به آن بدون ایجاد سوراخی در بدن با سیستم الکترومغناطیسی وجود دارد.

همچنین تعیین DNA انسان با اثر انگشت و بدون نیاز به خون‌گیری و ۱۴ اختراع پزشکی دیگر، عالی‌ترین مقام علمی جهان از انجمن سلطنتی کانادا و بریتانیا و نیز عضو انجمن دانشمندان نیویورک، بنیانگذار درمان پزشکی از راه دور، رئیس بخش قلب و عروق انستیو تحقیقات قلب دانشگاه اوتاوا (پایتخت کانادا) و ساخت زیر پیراهنی که می‌تواند فشار خون و کارکرد قلب را در کسانی که قلبشان خوب کار نمی‌کند؛ کنترل کند از مهمترین اختراعات و عناوین علمی او به شمار می‌آید.

آمده‌ام تا سرى به زادگاهم، ورکانه بزنم

وی، هم‌اکنون رئیس بخش قلب و عروق انستیو تحقیقات قلب دانشگاه اوتاوا (پایتخت کانادا) است بوده و عضو افتخاری فرهنگستان علوم پزشکی ایران نیز هست. موسیوند پس از ۳۷ سال و در سال ۱۳۸۱ برای شرکت در همایش بین‌المللی بوعلی سینا به زادگاهش آمد و با خانواده‌اش دیدار کرد. او در این سفر، آمادگی خود را برای تأسیس دانشگاه و بیمارستانی بزرگ در کیش با هزینه شخصی‌اش اعلام کرده.

موسیوند در مدت کوتاه اقامت در ورکانه با صرف هزینه شخصی، چهره زادگاه خود را کاملا تغییر داد. کوچه‌های مسطح، چراغ‌های رنگارنگ در پشت بام‌ها و کوچه‌ها و احیای ساختمان‌ها و خانه‌های متروک و ویران هدیه او به خانواده و مردم روستا بود. علاقه این دانشمند برجسته ایرانی به زادگاه و وطنش تنها به این کار خلاصه نشد و در همایش بین‌المللی بوعلی سینا پشت تریبون رفته و این‌چنین گفت: «آمده‌ام تا سرى به زادگاهم، ورکانه بزنم و گله گوسفندها را ببینم و به آسمان صاف و پرستاره خیره بشوم و بار دیگر به سال‌هاى دور کودکى‌ام بازگردم و آن نقطه عزیمتى را بیابم که هرگز فراموشش نکرده و نمى‌کنم. راستش من با یاد کودکى آرامش پیدا مى‌کنم. آن‌جا هم همیشه دنبال خاطراتى بوده‌ام که در دنیاى مدرن و پیچیده به من آرامش بدهد که آن‌ها را در چوپانى و همان شب‌هاى مهتابى مى‌یافتم. چوپانى انسان را به اصل خود و خدا و طبیعت نزدیک مى‌کند».

او درباره کودکی خود گفته است: "خانواده شلوغی بودیم، ساده زندگی کردن را دوست دارم، گله چرانی و دعوا و آشتی و عید نوروز و… من خیلی خوشبخت بودم که پدرم گذاشت درس بخوانم، فرصتی که نصیب خواهرانم نشد!…"

لازم به ذکر است؛ روستای ورکانه در 20 کیلومتری جنوب شرقی شهر همدان قرار داشته و از توابع بخش مرکزی شهرستان همدان است.